Opplæringsloven kapittel 12 og prinsipper for opplæringen slår fast at alle elever i grunnskoler, videregående skoler og skolefritidsordningen (SFO) har rett til et godt fysisk og psykososialt skolemiljø. Lovens kap. 9A ble endret med virkning fra 1.8.2017, og et nytt regelverk om elevens skolemiljø ble innført.
§ 12 -2:Retten til eit trygt og godt skolemiljø
Alle elevar har rett til eit trygt og godt skolemiljø som fremjar helse, inkludering, trivsel og læring.
§ 12-3.Nulltoleranse og førebyggjande arbeid
Skolen skal ikkje godta krenkjande oppførsel, som til dømes mobbing, vald, diskriminering og trakassering.
Skolen skal arbeide kontinuerleg for at alle elevane skal ha eit trygt og godt skolemiljø.
§ 12-4.Plikt til å sikre eit trygt og godt psykososialt skolemiljø (aktivitetsplikt og dokumentasjonsplikt)
Alle som arbeider på skolen, skal følgje med på korleis elevane har det, og om mogleg gripe inn dersom nokon krenkjer ein elev.
Alle som arbeider på skolen, skal melde frå til rektor dersom dei får mistanke om eller kjennskap til at ein elev ikkje har eit trygt og godt skolemiljø. Det gjeld også når ein elev seier sjølv at ho eller han ikkje har det trygt og godt. Skolen skal snarast undersøkje saka og rette opp situasjonen med eigna tiltak. Rektor skal melde frå til kommunen eller fylkeskommunen i alvorlege tilfelle.
Skolen skal lage ein skriftleg plan for tiltaka i ei sak. I planen skal det stå
a. kva problem tiltaka skal løyse
b. kva tiltak skolen har planlagt
c. når tiltaka skal gjennomførast
d. kven som skal gjennomføre tiltaka
e. når tiltaka skal evaluerast
Skolen skal dokumentere kva som blir gjort for å oppfylle aktivitetsplikta etter første til andre ledd, i den forma og det omfanget som er nødvendig.
§ 12-5.Skjerpa plikt til å melde frå dersom ein som arbeider på skolen, krenkjer ein elev
Dersom ein som arbeider på skolen, får mistanke om eller kjennskap til at ein annan som arbeider på skolen, krenkjer ein elev, skal vedkommande straks melde frå til rektor. Rektor skal melde frå til kommunen eller fylkeskommunen, med mindre meldinga er openbert grunnlaus.
Dersom ein som arbeider på skolen, får mistanke om eller kjennskap til at ein i leiinga ved skolen krenkjer ein elev, skal vedkommande melde frå til kommunen eller fylkeskommunen direkte.
Melde saken til statsforvalteren
Hvis du eller barnet ditt mener at skolen ikke har gjort nok for å stoppe krenkelser, kan dere melde saken til statsforvalteren:
- først må dere ha tatt opp saken med rektor på skolen
- det må ha gått minst en uke fra du tok opp saken med rektor
- saken må gjelde skolemiljøet på den skolen eleven går på nå
Er det helt spesielle tilfeller, kan du uansett ta kontakt med statsforvalteren
Hva kan statsforvalteren gjøre?
Hvis statsforvalteren mener at skolen ikke har gjort det de skal, kan de bestemme hva skolen skal gjøre for at eleven får et trygt og godt skolemiljø. Statsforvalteren skal sette en frist for når tiltakene skal gjennomføres og følge opp saken. De kan også gi bøter hvis skolene ikke følger opp.